Katowice - Nowości w Katowicach – NoweKatowice.pl

Co zobaczyć w Katowicach?

Katowice należą obok Łodzi i Gdyni do dużych miast w Polsce, których centra nie wywodzą się ze średniowiecznego miasta lokacyjnego. Style takie jak gotyk, renesans czy barok nie są więc w nim reprezentowane. Układ urbanistyczny Katowic powstał na skutek rozbudowy oraz przyłączenia sąsiednich gmin kiedy trwał gwałtowny rozwój miasta w XIX i XX wieku i z tego okresu Katowice posiadają najwiecej zabytkowych pereł.

Śródmieście miasta zostało ukształtowane w połowie XIX wieku, a jego ściślejsze zabudowywanie nastąpiło dopiero po 1880. Powstałe na przełomie XIX i XX wieku budynki Katowic mają dekorację eklektyczną (w większości neorenesansową i neobarokową) z późniejszymi elementami stylu secesyjnego i neogotyku. W okresie miedzywojennym w Katowicach powstała imponująca ilość wartościowej architektury modernistycznej, m.in. Drapacz Chmur, czyli najwyższy w ówczesnej Polsce budynek (62 metry), który jest przykładem modernizmu wypełniajacego południowy kwartał śródmieścia.

Katowice powojenne

Przez pierwszą dekadę po II wojnie światowej architekturze miasta narzucono doktrynę socrealizmu, czego przykładem jest Pałac Młodzieży, dawny Dom Związków Zawodowych czy osiedle mieszkaniowe na Koszutce. W kolejnych latach powstawały w katowicach budynki w międzynarodowym stylu funkcjonalizmu z epizodem postmodernizmu, który reprezentuje okazały gmach Biblioteki Śląskiej.

W pierwszej połowie XXI wieku Strefa Kultury, na której swoją siedzibę znalazła Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia (2014), Muzeum Śląskie (2015) oraz Międzynarodowe Centrum Kongresowe (2015). W sąsiedztwie znajdują się najwyższe budynki współczesnych Katowic, czyli Altus (o wysokości 125 m) oraz wieżowce KTW (KTW I z 66 m oraz KTW II z 134 m). Nie można zapomnieć o wielkich wieżowcach mieszkalnych, z których słyną Katowice, takich jak Gwiazdy (81 m), Kukurydze (87 m), Haperowiec (83 m) czy Superjednostka (51 m wysokości i 187 m dlugości), wzorowana na słynnej Jednostce Marsylskiej.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Najstarsza budowla w Katowicach to drewniany kościółek św. Michała Archanioła z XVI w. w Brynowie, który w okresie międzywojennym został przeniesiony z Syryni pod Wodzisławiem Śląskim. Oprócz niego w mieście znajduje się kilkadziesiąt budowli mieszkalnych z XIX i początku XX wieku, w tym unikatowe osiedla Nikiszowiec i Giszowiec. Katowice posiadają też kilka pałaców miejskich i zabudowań dworskich. Niestety wiele interesujących przykładów takich budynków została w okresie PRL z przyczyn ideologicznych wyburzona. W okresie tym bardzo ucierpiało też ogólne wrażenie zachowanych budowli, ponieważ starano się zatrzeć ślady "niemieckich dokonań", oszpecając miejskie kamienice, które pozbywano hełmów wieżyczek, zdobionych gzymsów oraz rzeźb i ornamentów na elewacjach.

W Katowicach znajduje się wiele bardzo ciekawych świątyń, w tym wiele zabytkowych, takich jak neogotycki kamienny kościół Mariacki, modernistyczny kościół garnizonowy, ogromny ceglany kościół św. Anny na Nikiszowcu, klasycystyczna archikatedra Chrystusa Króla, bazylika z klasztorem franciszkanów z oryginalną modernistyczna kalwarią, a także kościół Zmartwychwstania Pańskiego – najstarsza zachowana murowana budowla sakralna w mieście.

Spodek naprawdę jest dla polskiej siatkówki prawdziwą świątynią

Piotr Nowakowski, polski siatkarz, reprezentant Polski.

Katowice słyną również z innych obiektów, takich jak np. Pomnik Powstańców Śląskich (największy pomnik w kraju), wieża spadochronowa (jedyna istniejąca wieża spadochronowa w Polsce), szopka w Bazylice św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (największa w Europie szopka bożonarodzeniowa), osiedle Nikiszowiec (prawdopodobnie największe ceglane osiedle na świecie), wielki gmach Sejmu Śląskiego z salą sejmową, na której wzorowano salę Sejmu RP w Warszawie czy popularny Spodek (hala widowiskowa oddana do użytku w roku 1971 z unikalnym dachem w kształcie ogromnego statku UFO).

Niezwykle zielone Katowice

Na terenie Katowic znajduje się obecnie kilka terenów objętych ochroną prawną: 2 rezerwaty przyrody (Las Murckowski, Ochojec), zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Źródła Kłodnicy”, użytek ekologiczny „Płone Bagno”, „Stawy Na Tysiącleciu”, oraz około 12 obszarów zielonych mających status parków, z których największym jest Katowicki Park Leśny. Lasy w Katowicach obejmują 1,7% wszystkich lasów w województwie śląskim, dzięki czemu Katowice są najbardziej zalesionym miastem województwa. Lasy te są częścią leśnego pasa ochronnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (dzisiejsza Metropolia GZM) i podlegają Nadleśnictwu Katowice.

Do największych parków Katowic należą: Katowicki Park Leśny, Dolina Trzech Stawów, Park Południowy (im. Tadeusza Kościuszki), Park Zadole, Kalwaria Panewnicka i kilka mniejszych, np. Park A. Budnioka. Na styku granic miast Katowic, Chorzowa i Siemianowic leży Park Śląski (w granicach administracyjnych Chorzowa). Ponadto miasto ma szereg skwerów, do najważniejszych należą: plac Wolności, plac Andrzeja, plac Miarki, plac Rady Europy, plac Grunwaldzki, plac J. Londzina, plac kard. A. Hlonda, plac Alfreda.

Fot. MacQtosh